Pomiary geometrii suwnic i torowisk

Profesjonalny projekt oraz fachowe wykonanie urządzenia to nie wszystko – warunkiem prawidłowego działania suwnicy jest stałe, regularne monitorowanie stanu jej podzespołów jezdnych, stanu torowiska suwnicy oraz współpracy pomiędzy tymi elementami.

Mianem pomiaru geometrii suwnic oraz torowisk suwnicowych określa się weryfikację konkretnych parametrów konstrukcji bądź montażu urządzenia oraz jego torowiska, mających wpływ na działanie maszyny podczas jej pracy. Spełnienie szeregu warunków geometrycznych (wymiarowych) wszystkich elementów układu stanowi podstawę prawidłowego działania suwnicy oraz wpływa na komfort pracy i trwałość poszczególnych elementów systemu.

Pomiar geometrii suwnic i torowisk wymaga specjalistycznej wiedzy oraz narzędzi
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Diagnoza nieprawidłowości w pracy suwnic

Codzienna praca suwnic, związana z bardzo dużymi obciążeniami, generuje siły narażające samą suwnicę oraz jej torowisko na szybsze zużycie. Elementami, które są najbardziej narażone na uszkodzenia, są koła suwnicy, części układu jezdnego oraz szyny torowiska suwnicowego. Awarie w tych zakresach pojawiają się najczęściej w wyniku zużycia podzespołów, postępującej korozji, niezgodności wymiarowych elementów bądź nieprawidłowości montażu. Objawiają się nieprawidłowościami w działaniu suwnicy, takimi jak:

nadmierny hałas podczas przejazdu suwnicy,
pojawiające się piski,
nierówny, szarpany sposób działania komponentów,
blokowanie się kół i ukosowanie konstrukcji nośnej,
drgania całej konstrukcji.

Wymienione zjawiska mogą oznaczać różne uszkodzenia. Jeśli podczas pracy suwnicy pojawia się nadmierny hałas i piski, najprawdopodobniej mamy do czynienia z niedopasowaniem kół czołownic do szyny. Blokowanie się i ukosowanie suwnicy jest z kolei najczęściej powodowane nieprawidłowościami w montażu szyny torowiska. Awarie powodowane są również uszkodzeniami układu jezdnego, np. deformacją koła skutkującą utratą jego styku z szyną. Nieprawidłowe ustawienie zbieżności kół suwnicy wywiera z kolei ogromne siły poprzeczne na torowisko, które pod ich wpływem ulega stopniowej deformacji.

Wśród najczęściej wymienianych przyczyn nieprawidłowości jazdy suwnic zalicza się:

różnice średnic napędzanych kół biegowych,
mimośrodowość obciążenia suwnicy (generowana przez niesymetryczne obciążenie suwnicy przewożonym ciężarem),
nierównoległość obrotu kół biegowych suwnicy,
nierównoległość szyn jezdni podsuwnicowej,
nieprostoliniowość szyn jezdni podsuwnicowej.

Warto wiedzieć, że przyczyny nieprawidłowej jazdy suwnicy są często ze sobą powiązane, czyniąc analizę jazdy szczególnie skomplikowaną. Poza przyczynami bezpośrednimi, istnieją jeszcze te pośrednie, trudniejsze do zidentyfikowania, jak np. odkształcenia konstrukcji podtorza powodowane np., pracą podłoża, na której posadowiono konstrukcję hali.

Pomiary geometrii suwnic i torowisk

Każdy z wymienionych objawów świadczy o istniejących bądź powstałych wadach konstrukcji lub jej montażu i jako taki wymaga wykonania odpowiednich pomiarów. Pomiary geometrii suwnic i torowisk to kompleksowa usługa, obejmująca następujące czynności:

weryfikacja prostoliniowości główki szyny torowiska suwnicowego w płaszczyźnie pionowej i poziomej;
weryfikacja prostoliniowości belek podsuwnicowych;
weryfikacja zgodności projektu rozstawu szyn z realnym wykonaniem;
sprawdzenie kół jezdnych suwnicy – ich stanu, rozstawu oraz położenia względem szyn torowiska;
weryfikacja zjawiska ukosowania mostu suwnicy.

Pomiary geometrii suwnic i torowisk wykonywane są przez wykwalifikowane firmy, dysponujące profesjonalnym sprzętem pomiarowym. Powinny być wykonywane również w przypadku suwnic, w których pracy nieprawidłowości nie występują – ich celem jest ograniczenie potencjalnych przestojów produkcji, zwiększenie niezawodności urządzenia, zapobieganie kosztownym awariom, ograniczenie zużycia komponentów czy możliwość wykrycia nieprawidłowości na ich najwcześniejszym etapie.

Efekty pomiaru geometrii suwnicy i torowiska

Nieprawidłowości wykryte podczas pomiarów geometrii suwnicy i torowiska to awarie kwalifikujące się do usunięcia bądź naprawy. Regulacja i naprawa torowiska, zastosowanie innego systemu mocowania szyny, regulacja, regeneracja bądź wymiana kół suwnicy, przegląd i naprawa napędów to jedynie niektóre z czynności prowadzących do odzyskania sprawności suwnicy.