Projektowanie dźwignic

Dźwignice to grupa urządzeń obecnych w niemal każdym zakładzie przemysłowym. Oferując szeroką gamę możliwości technicznych oraz wysoką funkcjonalność stanowią ważne wyposażenie tam, gdzie konieczne jest podnoszenie oraz transport ładunków zarówno na mniejsze, jak i większe odległości. Znajdziemy je w fabrykach, magazynach czy na budowach, a w mniejszej skali – również w warsztatach różnych branż.

Urządzenia dźwignicowe to szeroka grupa rozwiązań technicznych obejmująca podgrupy urządzeń o konkretnych funkcjonalnościach. Generalnie można podzielić je na dźwignice, urządzenia transportu poziomego oraz asortyment w postaci zdejmowalnych urządzeń chwytających. W grupie dźwignic najpopularniejszymi urządzeniami są suwnice, wciągarki bramowe oraz żurawiki, w grupie urządzeń transport poziomego wyróżniamy platformy transportowe samojezdne, platformy transportowe szynowe, przesuwnice do pojazdów oraz przesuwnice procesowe. Część z nich to urządzenia standardowe i uniwersalne, często produkowane seryjnie – inne – wymagają wnikliwego rozpoznania procesu technologicznego oraz stworzenia jednostokowych rozwiązań dostosowanych do określonych czynności transportowych.

Podstawowymi przepisami, regulującymi zasady projektowania urządzeń dźwignicowych, są dyrektywy WE:

95/16/WE (Lifts) – dotycząca dźwigów,
2006/42/WE (MD) (do 28.12.2009r: 98/37/WE) – dotycząca maszyn,
2004/108/WE (EMCD) – dotycząca kompatybilności elektromagnetycznej,
2006/95/WE (LVD) – dotycząca sprzętu elektrycznego o przeznaczeniu do stosowania w określonych zakresach niskich napięć.,

Dla producentów oraz inwestorów na terenie Polski ważne jest również Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003r w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego.

Projektowanie urządzeń dźwignicowych – etapy

Projektowanie urządzeń dźwignicowych jest złożonym procesem wymagającym specjalistycznej wiedzy z wielu dziedzin. Jego celem jest stworzenie rozwiązania dostosowanego do obsługi konkretnych etapów procesu technologicznego, wpisującego się jednocześnie w istniejącą strukturę budowlaną oraz istniejący park maszynowy.

Wizja lokalna oraz ekspertyza budowlana na obiekcie
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Proces projektowania urządzeń dźwignicowych składa się standardowo z kilku etapów:

BADANIA PROCESU – wnikliwe rozpoznanie czynności wykonywanych w trakcie procesu ze szczególnym uwzględnieniem procesów transportowych, które będą obsługiwane przez projektowane rozwiązanie.
WIZJA LOKALNA ORAZ EKSPERTYZA BUDOWLANA NA OBIEKCIE – rozpoznanie otoczenia, w jakim ma funkcjonować projektowane rozwiązanie pod względem wytrzymałości struktur budynku czy kolizji z innymi maszynami.
ANALIZA RYZYKA – wyeliminowanie możliwości powstania niebezpiecznych sytuacji podczas użytkowania czy konserwacji urządzenia.
PROJEKT WSTĘPNY – stworzenie koncepcji rozwiązania, uwzględniającej potrzeby procesów, wymagania inwestora oraz bezpieczeństwo pracy operatorów.
RYSUNKI WYKONAWCZE – wykonanie projektów technicznych całego urządzenia oraz jego poszczególnych części i układów (elektrycznych, automatycznych itp.)
DOKUMENTACJA MONTAŻOWA – niezbędna na etapie montażu dźwignicy oraz jej późniejszej eksploatacji.
TESTY URZĄDZENIA – konieczne dla zatwierdzenia poprawnej koncepcji oraz wykonania maszyny, a także do wprowadzenia koniecznych zmian technicznych.
DOKUMENTACJA EKSPLOATACYJNA – wykonanie instrukcji obsługi. instrukcji konserwacji, listy części, deklaracji CE oraz innych dokumentów niezbędnych w eksploatacji.

Uniwersalne urządzenia dźwignicowe

Producenci dźwignic mają w swoich ofertach szereg urządzeń uniwersalnych, do zastosowania w większości sytuacji transportowych. Suwnice hakowe, wciągarki bramowe, żurawie – to urządzenia, które można dostosować do bieżących potrzeb bądź bardziej wyspecjalizowanych czynności z zastosowaniem ogólnodostępnych tzw. zdejmowalnych urządzeń chwytających – zawiesi cięgnowych, trawers czy uchwytów transportowych. Na rynku dostępnych wiele gotowych już rozwiązań z tego zakresu, takich jak trawersy belkowe, uchwyty do jednostkowych ładunków, a także - chwytaki czy czerpaki. Urządzenia te, wraz z dedykowanym osprzętem, są w stanie w znacznym stopniu zaspokoić większość potrzeb związanych z transportem i manipulowaniem ładunkami.

Suwnica dwudźwigarowa pomostowa z czerpakiem
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Platforma szynowa do uniwersalnego zastosowania
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Projektowanie specjalistycznych urządzeń dźwignicowych

Inną sytuacją jest konieczność zaopatrzenia firmy w urządzenie, które zaspokoi wyspecjalizowane potrzeby związane z manipulowaniem ładunkami w procesach technologicznych. Są to przypadki, które wymagają opracowania rozwiązań dostosowanych dokładnie do konkretnych ładunków oraz drogi, jaką dany ładunek ma przebyć na linii produkcyjnej czy magazynowej. Firmy specjalizujące się w projektowaniu urządzeń dźwignicowych dostosowują dostępne możliwości techniczne oraz projektują konstrukcję urządzenia odpowiednio do istniejących potrzeb. Te same zasady dotyczą infrastruktury koniecznej dla funkcjonowania urządzenia – belek podsuwnicowych, torowisk dla suwnic czy platforma transportowych czy nawet – systemów zasilania.

Usługi projektowania dźwignic dotyczą zarówno samych urządzeń – suwnic, żurawi, a także platform transportowych, jak i dopasowanego do nich osprzętu – trawers czy uchwytów transportowych. W przypadku kluczowych, powtarzalnych czynności warto zdecydować się na trwałe rozwiązanie specjalistyczne – jego zastosowanie będzie w stanie zwiększyć ogólną wydajność procesów oraz bezpieczeństwo pracowników podczas wykonywania zadań.

Suwnica do odciągu zasypki z pieców grafitowych
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Mobilna wiata fitosanitarna
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Przykłady projektów dźwignic specjalnych Przedsiębiorstwa HAK Sp. z o.o.:

Suwnica technologiczna z odciągiem zasypki – specjalistyczne urządzenie zaprojektowane do usuwania zasypki z pieców do wypalania elektrod grafitowych.
Przesuwnica bramowa z przenośnikiem rolkowym – urządzenie zaprojektowane do przemieszczania bloków materiału pomiędzy częściami linii technologicznej, umieszczonych w różnych budynkach oraz ich różnych poziomach.
Zacieraczka do betonu – suwnica kolumnowa zaprojektowana w celu zautomatyzowania procesu zacierania powierzchni betonowej podczas produkcji prefabrykatów.
Platforma transportowa omnikierunkowa z podnośnikiem – urządzenie zaprojektowane do obsługi procesu montażu komponentów w podwoziach pojazdów szynowych.
Manipulator trzpieniowy – urządzenie zaprojektowane do transportu odkuwek na linii hutniczej stali.
Obrotnik przejezdny – obrotnik mobilny zaprojektowany do manipulowania wielkogabarytowymi elementami konstrukcji stalowych generatorów.
Mobilna wiata fitosanitarna – urządzenie transportowe zaprojektowane do przemieszczania pracowników kontroli nad wagonami towarowymi na stacji przeładunkowej.
Przesuwnica do form – szynowe urządzenie przejezdne do transportu form pomiędzy etapami produkcji bloczków betonowych.