Żurawie wieżowe - naprawy i modernizacje

Żuraw wieżowy to jedno z podstawowych i najczęstszych rozwiązań technicznych wykorzystywanych w budownictwie, przemyśle oraz logistyce. Umożliwia bezpieczne i sprawne podnoszenie oraz transportowanie ładunków o dużej masie i gabarytach na dużym obszarze i na duże wysokości, określone długością wysięgnika oraz wysokością urządzenia.

Eksploatacja żurawi wieżowych – obowiązujące przepisy

Żurawie wieżowe należą do dźwignic podlegających dozorowi technicznemu. Oznacza to, że zarówno sposób ich wykorzystania oraz obsługa, jak i konserwacja czy modernizacja to aspekty uregulowane prawnie. Podstawowe zapisy określające te kwestie są następujące:

  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym;
  • Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1351 i 1356);
  • Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, ze zm.) z późniejszymi zmianami;
  • Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 667).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn określa ponadto, jak powinna wyglądać dokumentacja techniczna żurawia wieżowego oraz co powinna zawierać jego instrukcja obsługi i eksploatacji.


Zdj. 1. Podstawa krzyżowa żurawia wieżowego przed naprawą
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Zdj. 2. Podstawa krzyżowa żurawia wieżowego podczas naprawy
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.


Naprawy i modernizacje żurawi wieżowych - zasady

Żurawie wieżowe niejednokrotnie ulegają uszkodzeniom mechanicznym oraz wynikającym z warunków pracy, zużyciu eksploatacyjnemu podlegają również poszczególne ich części. Ze względu na wysoki koszt sprowadzania nowych części oraz ich często trudną dostępność, naprawą i modernizacją żurawi zajmują się firmy oferujące usługi z zakresu napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego. 

Obowiązujące w naszym kraju przepisy umożliwiają tego typu czynności pod warunkiem, że zostają one przeprowadzane przez podmiot posiadający specjalistyczne uprawnienia:

  • Uprawnienia UDT do wykonywania napraw Urządzeń Transportu Bliskiego, w tym m.in. żurawi stałych, żurawi samojezdnych, żurawi szynowych oraz żurawi przenośnych,
  • Uprawnienia UDT do wykonywania modernizacji Urządzeń Transportu Bliskiego, w tym m.in. żurawi stałych, żurawi samojezdnych, żurawi szynowych oraz żurawi przenośnych,
  • Uprawnienia UDT do wytwarzania elementów urządzeń dźwignicowych.

Wszystkie zmiany w urządzeniu, wprowadzone podczas naprawy bądź modernizacji, muszą być każdorazowo zatwierdzone przez Urząd Dozoru Technicznego.

Żurawie wieżowe składają się z podwozia (mobilnego bądź stacjonarnego), pionowego masztu oraz wysięgnika (poziomego bądź nachylonego). Do najczęstszych awarii zaliczyć można pęknięcia i odkształcenia konstrukcji stalowej elementów wysięgnika bądź podstawy oraz zniszczenia eksploatacyjne części napędów, zbloczy i wodzaków. Częste są sytuacje, w których konieczne jest całkowite odtworzenie zniszczonych części.


Zdj. 3. Wysięgnik żurawia przed naprawą
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.

Zdj. 4. Wysięgnik żurawia po naprawie
Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.


Przebieg naprawy lub modernizacji żurawia wieżowego 

Naprawa i modernizacja żurawia wieżowego to proces wieloetapowy, wymagający doświadczenia, znajomości typów żurawi oraz ich modeli, zaangażowania specjalistów wielu branż oraz ścisłej współpracy pomiędzy wykonawcą i właścicielem urządzenia, a także wykonawcą i Urzędem Dozoru Technicznego w zakresie uzgodnienia prawidłowości dokonywanych zmian oraz przyjętej dla nich technologii.  

Proces naprawy i modernizacji żurawia wieżowego lub jego części przebiega najczęściej w następujących etapach:

     1. Dokładne badanie stanu urządzenia ze zgłoszoną awarią. Proces ten obejmuje ocenę stanu całej konstrukcji bądź jej elementu przed naprawą, a także ustalenie przyczyn wystąpienia uszkodzenia. Na tym etapie można stwierdzić, które części konstrukcji są wyjątkowo narażone na uszkodzenia, a tym samym zapobiec powstawaniu podobnych uszkodzeń w przyszłości.

     2. Ustalenie składu materiałowego elementów poddanych naprawie bądź rekonstrukcji. Informacja ta zazwyczaj zawarta jest w dokumentacji technicznej urządzenia. Jeśli jej brakuje, konieczne bywa skorzystanie z usług specjalistycznego laboratorium, które jest w stanie dokładnie określić gatunek stali użytej przez producenta. Bada się również rodzaj oraz jakość wykonanych spoin spawalniczych.

     3. Przygotowanie projektu technicznego naprawy konstrukcji oraz technologii jej wykonania, bazującego na znajomości typu zastosowanego materiału oraz rodzaju spoin.

     4. Przedłożenie dokumentacji technologicznej naprawy do Urzędu Dozoru Technicznego, gdzie przechodzi weryfikację oraz musi uzyskać akceptację inspektora – wówczas można przejść do etapu realizacji.

     5. Realizacja naprawy, obejmującej – zależnie od zakresu – wykonanie nowych spoin, wymianę całych elementów, regenerację bądź wymianę poszczególnych części, odtworzenie części.

     6. Malowanie wymienionych bądź zregenerowanych elementów (lub całego urządzenia).

     7. Montaż wymienionych bądź zregenerowanych elementów na urządzeniu.

     8. Wydanie poświadczenia o wykonanej naprawie.

     9. Przygotowanie dokumentacji powykonawczej do odbioru UDT.

Opisany tryb postępowania dotyczy niemal wszystkich napraw w konstrukcji oraz mechanizmach żurawi wieżowych. Stosuje się go również podczas napraw i modernizacji żurawi specjalnych oraz żurawi samochodowych.

Konserwacja żurawi wieżowych

Podobnie jak eksploatacja czy naprawy, również konserwacja żurawi wieżowych podlega regulacjom prawnym. Według Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym żurawie muszą przechodzić okresowe badania potwierdzone zapisami uprawnionego konserwatora. Ustawa wskazuje również wszelkie wymagane czynności konserwatorskie, a także listę najpowszechniejszych usterek i nieprawidłowości występujących podczas eksploatacji żurawi wieżowych wraz z zalecanym sposobem ich usunięcia.

Najważniejsze czynności konserwacyjne w przypadku żurawi wieżowych:

  • przestrzeganie warunków eksploatacji urządzenia;
  • dokonywanie terminowych przeglądów konserwacyjnych;
  • bieżące usuwanie usterek;
  • prowadzenie dziennika konserwacyjnego;
  • niezwłoczne powiadamianie o wykrytych nieprawidłowościach.

 

Mapa Polski
NASZE ODDZIAŁY
PUBLIKACJE