Przegląd systemów sterowania maszyn
Cz. I. Wprowadzenie







Rozpoczynając przegląd systemów sterowania maszyn w pierwszej kolejności należy zdefiniować pojęcie „maszyny”.

W pojęciu technicznym maszyna to urządzenie techniczne (najczęściej złożone z wielu mechanizmów), służące do przekształcenia energii lub wykonujące pracę (najczęściej mechaniczną) przez ruch swoich części.

Dobór odpowiedniego systemu sterowania maszyny jest jednym z najważniejszych czynników mających wpływ na jej funkcjonalność. W zależności od aplikacji, do jakiej przewidziano daną maszynę, w praktyce możemy spotkać całą gamę systemów sterowania – od najprostszych, pojedynczych funkcji (np. prosty układ start/stop), poprzez bardziej złożone funkcje (np. wybór kierunków i ruchów wciągnika z ruchami Góra/Dół i mechanizmem jazdy Lewo/Prawo) (rys. 1), aż do w pełni zautomatyzowanych systemów pracujących praktycznie bez udziału operatora – linie przeładunkowe lub inne maszyny do obsługi procesów technologicznych (rys. 2).   

 


Rys. 1. Obrotnik spawalniczy


Rys. 2. Pulpit sterowniczy 
systemu transportu ze stołami rolkowymi 

Rys. 1 - 2. Widok rzeczywisty złożonych systemów sterowania – wybór kilku kierunków ruchu lub kilku funkcji.

Innym aspektem branym pod uwagę przy doborze systemów sterowania maszynami, jest kwestia rodzaju napędu maszyny, który należy wysterować w taki sposób, aby maszyna „ożyła”. Najprostsze są najstarsze rozwiązania, w których siłą napędową są ludzkie mięśnie (od prostego młotka po dźwignie, cięgna, kołowroty, po rozwiązania aktualnie stosowane, np. w uchwytach, wciągnikach ręcznych itp.). W tym przypadku, systemem sterowania jest sam człowiek – „najdoskonalsza na świecie maszyna”.

Innymi mediami w napędach maszyn są elementy mechaniczne (np. sprężyny), olej lub woda (układy hydrauliczne), powietrze (układy pneumatyczne) oraz prąd elektryczny (napędy elektryczne). W praktyce przemysłowej coraz częściej spotyka się tzw. układy mieszane, np. połączenie układu hydraulicznego z elektrycznym.

Na rysunkach 3 - 7 zaprezentowano widok rzeczywisty w pełni zautomatyzowanych systemów sterowania – linie przeładunkowe i inne maszyny do obsługi procesów technologicznych [1]

 


Rys. 3. Innowacyjny sposób transportu 
surowca (odpadów) z zastosowaniem
suwnic czerpakowych


Fot. 4. Koncepcja zespołu suwnicy z trawersą
wyposażoną w elektromagnesy 
do transportu grodzic


Fot. 5. Suwnica z teleskopowym mechanizmem podnoszenia

Każde z powyżej wymienionych mediów posiada określone własności i wymagania odnośnie sterowania, ale to jest temat osobnej publikacji.

Zapraszamy do lektury

Bibliografia:
[1] - [7] Dokumentacja wewnętrzna – Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o.