Uprawnienia UDT i TDT – jakie są różnice?

UDT czy TDT? Te dwie instytucje, działające w polskiej rzeczywistości, oparte na polskich normach i prawie międzynarodowym Unii Europejskiej, mają ściśle określone zakresy działania. Sprawdźmy, czym się różnią i na co zwracać uwagę przy ubieganiu się o przyznawane przez nie uprawnienia. 

Czym jest TDT?

Transportowy Dozór Techniczny – w skrócie TDT – jest urzędem odpowiedzialnym za dozór techniczny w określonych gałęziach działalności przemysłowej, krajową jednostką prawną, powstałą na bazie ustawy z 21 grudnia 2000 roku, mówiącej o dozorze technicznym. Podlegają mu urządzenia techniczne montowane i uruchamiane na obszarze kolejowym, w pojazdach kolejowych, a także zbiorniki wykorzystywane w transporcie kolejowym, drogowym oraz żegludze śródlądowej. TDT nadzoruje również stan techniczny urządzeń będących na wyposażeniu statków morskich i żeglugi śródlądowej, a także urządzeniami znajdującymi się w ciągach technologicznych na obszarach doków czy portów. TDT sprawuje również nadzór nad osobowymi i towarowymi kolejami linowymi i wyciągami narciarskimi.

Kategorie uprawnień TDT

Uprawnienia TDT dotyczą kilku obszarów tematycznych, związanych zarówno z obsługą i konserwacją, jak i projektowaniem i produkcją urządzeń transportu bliskiego. Dwie podstawowe kategorie uprawnień TDT to:

• Uprawnienia kwalifikacyjne do obsługi i konserwacji urządzeń zarejestrowanych w Transportowym Dozorze Technicznym (jeśli nie pokrywają się z uprawnieniami UDT).
• Uprawnienia dla pracowników zajmujących się wykonywaniem połączeń spajanych.
• Uprawnienia dla firm do wytwarzania, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych

Czym jest UDT?

Urząd Dozoru Technicznego (UDT) jest instytucją odpowiedzialną za nadzór i kontrolę bezpieczeństwa technicznego w różnych obszarach przemysłowych. Jest instytucją powołaną do zapewnienia bezpieczeństwa obsługi wszystkich typów aplikacji technicznych i maszyn, które prawnie podlegają dozorowi technicznemu.

UDT działa w oparciu o odpowiednie ustawy i akty prawne, a jego zadania obejmują również promowanie kultury bezpieczeństwa oraz wspieranie działań mających na celu minimalizację ryzyka związanego z działalnością techniczną.

Główne zadania UDT

Główne zadania UDT obejmują ocenę zgodności, certyfikację, inspekcję oraz nadzór nad wyrobami, usługami i instalacjami w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ludzi oraz środowiska.

UDT kontroluje i certyfikuje urządzenia, maszyny, instalacje, materiały i wyroby techniczne pod kątem zgodności z przepisami prawnymi i normami technicznymi. Prowadzi również nadzór nad miejscami pracy, takimi jak zakłady przemysłowe, budowy, kopalnie i elektrownie, w celu zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. UDT prowadzi również działalność certyfikacyjną – jako UDT-CERT, oraz szkoleniową – jako Akademia UDT. Urząd Dozoru Technicznego przeprowadza również badania oraz ekspertyzy dotyczące urządzeń podlegających DT. Są one realizowane w Centralnym Laboratorium Dozoru Technicznego w Poznaniu.

Uprawnienia UDT a TDT

Co decyduje o rejestracji urządzenia w TDT bądź UDT? Które uprawnienia należy zdobyć, by móc bezpiecznie i zgodnie z prawem obsługiwać daną maszynę? O tym, gdzie zarejestrować dane urządzenie w teorii decyduje ustawa o dozorze i jej nowelizacje. W ogólnym rozumieniu UDT prowadzi rejestracje urządzeń eksploatowanych w transporcie bliskim, a TDT zajmuje się urządzeniami w transporcie dalekim – drogowym, kolejowym, morskim.

Od 2019 roku osoby posiadające uprawnienia UDT do obsługi danego urządzenia, mogą również obsługiwać analogiczne urządzenie zarejestrowane w TDT. W praktyce oznacza to, że jeśli suwnica, wózek widłowy, układnica lub ładowarka są zrejestrowane w TDT, ich obsługą może zająć się operator posiadający uprawnienia UDT na te właśnie urządzenia. W przypadku urządzeń podlegających wyłącznie pod TDT, konieczne jest wyrobienie uprawnień dedykowanych, nabywanych po odbyciu szkolenia organizowanego przez TDT.

TDT uprawnienia na wózki widłowe

Uprawnienia TDT nabywane są jako wynik odbycia odpowiednich kursów kwalifikujących. Szkolenia tego typu organizowane są przez certyfikowane jednostki szkoleniowe. W celu odbycia kursu TDT należy być osobą pełnoletnią oraz mieć odpowiednie przygotowanie zawodowe. Przykładowym kursem jest kurs pozwalający nabyć TDT uprawnienia na wózki widłowe. Zagadnienia, jakie są podejmowane w trakcie zajęć, obejmują m.in. informacje na temat konstrukcji urządzeń, sprawowania dozoru nad urządzeniami, stosowanego oznakowania oraz zasad BHP i PPOŻ. Szkolenia to również nauka obsługi danego urządzenia oraz rozpoznawania jego usterek. Podczas szkoleń tego typu brane jest pod uwagę ryzyko związane z pracą z substancjami potencjalnie niebezpiecznymi – możliwe jest zdobycie odpowiednich certyfikatów dla różnych materiałów.

UDT, TDT – podsumowanie

Podsumowując – zarówno UDT, jak i TDT sprawują nadzór nad urządzeniami objętymi dozorem technicznym, ustalonym przez prawo. Choć ich obszar działania nieco się różni, obie mają za zadanie stać na straży bezpieczeństwa w codziennej eksploatacji szczególnych typów rozwiązań stosowanych w transporcie bliskim oraz dalekim. Z zakresami ich działania warto zapoznać się tak przed rejestracją urządzenia, jak i zamiarem zdobycia uprawnień do jego obsługi.