Jak obliczyć udźwig suwnicy?

Dla użytkownika, który nie posiada fachowej wiedzy na temat urządzeń dźwignicowych oraz ich parametrów, określenie wielkości ciężaru, jaki może podnieść dana suwnica, nie jest całkowicie oczywiste. To strefa, w której należy uwzględnić nie tylko udźwig nominalny, lecz również – warunki pracy urządzenia, rodzaj ładunku oraz sposób jego podnoszenia.

Podstawowym parametrem technicznym w przypadku suwnic oraz wszystkich urządzeń dźwignicowych jest udźwig nominalny. Przyjrzyjmy się jego wartościom i temu, jak wpływa na możliwości użytkowe maszyny podnoszącej.

Co to jest udźwig nominalny suwnicy?

Konieczność podania udźwigu nominalnego danej maszyny bądź peryferyjnych akcesoriów podnoszących obowiązuje producenta każdego urządzenia dźwignicowego oraz osprzętu do dźwignic. Podany przez producenta udźwig nazywamy udźwigiem nominalnym – dotyczącym wartości wielkości fizycznych charakterystycznych dla jakiegoś urządzenia, maszyny itp. W przypadku suwnic udźwig nominalny opisuje wielkość masy, jaka może zostać podniesiona przez układ nośny urządzenia podczas jego eksploatacji w warunkach zgodnych ze wskazaniami producenta oraz obowiązującym prawem.

Należy pamiętać, że udźwig nominalny suwnicy nie jest równoznaczny z maksymalną masą ładunku, jaki może podnieść suwnica. Parametr udźwigu nominalnego suwnicy obejmuje bowiem również masę urządzeń chwytnych, które nie stanowią części układu nośnego suwnicy.

Jak obliczyć udźwig suwnicy?

Aby prawidłowo obliczyć wielkość ładunku, jaki może zostać podniesiony z zastosowaniem danej suwnicy, należy wytypować urządzenie chwytające, które zostanie użyte do podniesienia ładunku, określić jego masę i odjąć ją od nominalnego udźwigu suwnicy podanego przez producenta. Powstała wartość opisuje maksymalną masę ładunku, jaki możemy przenieść z zastosowaniem urządzenia.

Stosowane do transportowania ładunków urządzenia chwytające mogą stanowić istotną część wartości udźwigu. Z jednej strony mamy wśród nich zawiesia pasowe o nieznacznej masie, jak i masywne uchwyty czy trawersy, ważące niekiedy nawet po kilka ton. Jest to aspekt, który warto uwzględniać na etapie zakupu czy projektowania suwnicy – świadomość masy osprzętu oraz jego wpływu na pracę urządzenia pozwoli uniknąć niedoborów udźwigowych podczas normalnej eksploatacji. W praktyce oznacza to założenie zapasów udźwigowych na wypadek zmian w prowadzonych procesach technologicznych bądź przeznaczeniu danej części zakładu.

Rodzaje suwnic a ich udźwig

Konieczność stosowania osprzętu umożliwiającego podwieszenie ładunku na suwnicy pozwala wyodrębnić kilka typów suwnic. Umożliwia również określenie rodzajów elementów stanowiących integralną część urządzenia, a tym samym – wliczanych do jego udźwigu nominalnego.

Najczęściej stosowane rodzaje suwnic z elementami, które uwzględnia określany przez producenta udźwig nominalny:

• Suwnica hakowa ze standardowym wyposażeniem w postaci zblocza linowego z hakiem.
• Suwnica trawersowa z trawersą wbudowaną, stanowiącą integralny, niezdejmowalny element urządzenia.
• Suwnica magnesowa ze złączem linowym do zamocowania chwytnika magnesowego bądź z wbudowaną trawersą magnesową.
• Suwnica chwytakowa ze złączem do zamocowania chwytaka bądź czerpaka.

W przypadku suwnic różnych typów wyposażonych w złącze linowe do zamocowania chwytaka, czerpaka bądź trawersy, realny udźwig suwnicy jest równy jej udźwigowi nominalnemu pomniejszonemu o masę określonego zdejmowalnego urządzenia chwytającego, niezależnie od tego, czy jest ono używane w sposób ciągły czy tymczasowy.

Warto również pamiętać o zmiennych parametrach wagowych niektórych ładunków. Jest to ważne szczególnie w przypadku chwytaków czy czerpaków – materiały sypkie łatwo ulegają nasiąknięciu, co przy dużych objętościach może mieć istotny wpływ na ich ostateczną wagę. Na uwadze trzeba mieć również sposób pracy zawiesi, wpływający na wielkość masy ładunku, przenoszonego z ich zastosowaniem.

Dopuszczalne obciążenie robocze zawiesia

Zawiesia należą do akcesoriów najczęściej stosowanych w transporcie ładunków z użyciem urządzeń dźwignicowych. Niezbędne w przypadku suwnic hakowych, znajdują zastosowanie również we współpracy z trawersami różnego typu oraz uchwytami transportowymi. Znajomość zasad ich użytkowania jest niezbędna dla prawidłowego określania mas, do jakich mogą być używane.

Dopuszczalne obciążenie robocze zawiesia różni się w zależności od materiału, z jakiego zawiesie wykonano. Największe udźwigi osiągają wykonane ze stali zawiesia linowe oraz łańcuchowe, mniejsze, choć równie praktyczne – wykonane z poliestru zawiesia pasowe.

Na udźwig zawiesia ma również wpływ ilość cięgien zawiesia oraz ich ułożenie podczas pracy. W przypadku kilku cięgien ważne są przede wszystkim dwa kąty – kąt pomiędzy cięgnami przy ogniwie zbiorczym łączącym cięgna oraz kąt powstający pomiędzy cięgnem i ładunkiem. Powstają w ten sposób zależności wpływające na wytrzymałość zawiesi, a tym samym stały się podstawą opisania współczynników stosowanych w obliczeniach udźwigu danego zawiesia w zależności od jego układu podczas pracy. Dla przykładu – udźwig zawiesia maleje wraz z kątem rozwarcia pomiędzy cięgnami.

Dźwignice o dopasowanym udźwigu

Choć obliczenie pożądanego bądź aktualnie używanego udźwigu suwnicy nie jest zadaniem trudnym, warto powierzyć ten aspekt specjalistom i producentom urządzeń dźwignicowych. Dysponując odpowiednimi narzędziami, wiedzą i doświadczeniem są w stanie dokładnie określić potrzeby technologiczne oraz drogi ich realizacji. Profesjonalne projektowanie dźwignic zakłada również możliwość późniejszej modernizacji urządzenia w  zależności od zmian w technologii czy zastosowaniu zakładu. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. specjalizuje się w rozpoznaniu potrzeb klienta oraz projektowaniu urządzeń z potencjałem technologicznym adekwatnym do prowadzonych procesów. Umożliwia to zamówienie maszyny o udźwigu dostosowanym do wymagań, z uwzględnieniem koniecznych funkcjonalności oraz ekonomiczności rozwiązań.