Żurawie wieżowe - naprawy i modernizacje
Żuraw wieżowy to jedno z podstawowych i najczęstszych rozwiązań technicznych wykorzystywanych w budownictwie, przemyśle oraz logistyce. Umożliwia bezpieczne i sprawne podnoszenie oraz transportowanie ładunków o dużej masie i gabarytach na dużym obszarze i na duże wysokości, określone długością wysięgnika oraz wysokością urządzenia.
Eksploatacja żurawi wieżowych – obowiązujące przepisy
Żurawie wieżowe należą do dźwignic podlegających dozorowi technicznemu. Oznacza to, że zarówno sposób ich wykorzystania oraz obsługa, jak i konserwacja czy modernizacja to aspekty uregulowane prawnie. Podstawowe zapisy określające te kwestie są następujące:
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym;
- Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1351 i 1356);
- Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, ze zm.) z późniejszymi zmianami;
- Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 667).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn określa ponadto, jak powinna wyglądać dokumentacja techniczna żurawia wieżowego oraz co powinna zawierać jego instrukcja obsługi i eksploatacji.
Zdj. 1. Podstawa krzyżowa żurawia wieżowego przed naprawą Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. |
Zdj. 2. Podstawa krzyżowa żurawia wieżowego podczas naprawy Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. |
Naprawy i modernizacje żurawi wieżowych - zasady
Żurawie wieżowe niejednokrotnie ulegają uszkodzeniom mechanicznym oraz wynikającym z warunków pracy, zużyciu eksploatacyjnemu podlegają również poszczególne ich części. Ze względu na wysoki koszt sprowadzania nowych części oraz ich często trudną dostępność, naprawą i modernizacją żurawi zajmują się firmy oferujące usługi z zakresu napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.
Obowiązujące w naszym kraju przepisy umożliwiają tego typu czynności pod warunkiem, że zostają one przeprowadzane przez podmiot posiadający specjalistyczne uprawnienia:
- Uprawnienia UDT do wykonywania napraw Urządzeń Transportu Bliskiego, w tym m.in. żurawi stałych, żurawi samojezdnych, żurawi szynowych oraz żurawi przenośnych,
- Uprawnienia UDT do wykonywania modernizacji Urządzeń Transportu Bliskiego, w tym m.in. żurawi stałych, żurawi samojezdnych, żurawi szynowych oraz żurawi przenośnych,
- Uprawnienia UDT do wytwarzania elementów urządzeń dźwignicowych.
Wszystkie zmiany w urządzeniu, wprowadzone podczas naprawy bądź modernizacji, muszą być każdorazowo zatwierdzone przez Urząd Dozoru Technicznego.
Żurawie wieżowe składają się z podwozia (mobilnego bądź stacjonarnego), pionowego masztu oraz wysięgnika (poziomego bądź nachylonego). Do najczęstszych awarii zaliczyć można pęknięcia i odkształcenia konstrukcji stalowej elementów wysięgnika bądź podstawy oraz zniszczenia eksploatacyjne części napędów, zbloczy i wodzaków. Częste są sytuacje, w których konieczne jest całkowite odtworzenie zniszczonych części.
Zdj. 3. Wysięgnik żurawia przed naprawą Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. |
Zdj. 4. Wysięgnik żurawia po naprawie Fot. Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. |
Przebieg naprawy lub modernizacji żurawia wieżowego
Naprawa i modernizacja żurawia wieżowego to proces wieloetapowy, wymagający doświadczenia, znajomości typów żurawi oraz ich modeli, zaangażowania specjalistów wielu branż oraz ścisłej współpracy pomiędzy wykonawcą i właścicielem urządzenia, a także wykonawcą i Urzędem Dozoru Technicznego w zakresie uzgodnienia prawidłowości dokonywanych zmian oraz przyjętej dla nich technologii.
Proces naprawy i modernizacji żurawia wieżowego lub jego części przebiega najczęściej w następujących etapach:
1. Dokładne badanie stanu urządzenia ze zgłoszoną awarią. Proces ten obejmuje ocenę stanu całej konstrukcji bądź jej elementu przed naprawą, a także ustalenie przyczyn wystąpienia uszkodzenia. Na tym etapie można stwierdzić, które części konstrukcji są wyjątkowo narażone na uszkodzenia, a tym samym zapobiec powstawaniu podobnych uszkodzeń w przyszłości.
2. Ustalenie składu materiałowego elementów poddanych naprawie bądź rekonstrukcji. Informacja ta zazwyczaj zawarta jest w dokumentacji technicznej urządzenia. Jeśli jej brakuje, konieczne bywa skorzystanie z usług specjalistycznego laboratorium, które jest w stanie dokładnie określić gatunek stali użytej przez producenta. Bada się również rodzaj oraz jakość wykonanych spoin spawalniczych.
3. Przygotowanie projektu technicznego naprawy konstrukcji oraz technologii jej wykonania, bazującego na znajomości typu zastosowanego materiału oraz rodzaju spoin.
4. Przedłożenie dokumentacji technologicznej naprawy do Urzędu Dozoru Technicznego, gdzie przechodzi weryfikację oraz musi uzyskać akceptację inspektora – wówczas można przejść do etapu realizacji.
5. Realizacja naprawy, obejmującej – zależnie od zakresu – wykonanie nowych spoin, wymianę całych elementów, regenerację bądź wymianę poszczególnych części, odtworzenie części.
6. Malowanie wymienionych bądź zregenerowanych elementów (lub całego urządzenia).
7. Montaż wymienionych bądź zregenerowanych elementów na urządzeniu.
8. Wydanie poświadczenia o wykonanej naprawie.
9. Przygotowanie dokumentacji powykonawczej do odbioru UDT.
Opisany tryb postępowania dotyczy niemal wszystkich napraw w konstrukcji oraz mechanizmach żurawi wieżowych. Stosuje się go również podczas napraw i modernizacji żurawi specjalnych oraz żurawi samochodowych.
Konserwacja żurawi wieżowych
Podobnie jak eksploatacja czy naprawy, również konserwacja żurawi wieżowych podlega regulacjom prawnym. Według Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 1468), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dozorze technicznym żurawie muszą przechodzić okresowe badania potwierdzone zapisami uprawnionego konserwatora. Ustawa wskazuje również wszelkie wymagane czynności konserwatorskie, a także listę najpowszechniejszych usterek i nieprawidłowości występujących podczas eksploatacji żurawi wieżowych wraz z zalecanym sposobem ich usunięcia.
Najważniejsze czynności konserwacyjne w przypadku żurawi wieżowych:
- przestrzeganie warunków eksploatacji urządzenia;
- dokonywanie terminowych przeglądów konserwacyjnych;
- bieżące usuwanie usterek;
- prowadzenie dziennika konserwacyjnego;
- niezwłoczne powiadamianie o wykrytych nieprawidłowościach.
- System transportu szyn
- Zabezpieczenie strefy pracy - lampy ostrzegawcze do urządzeń dźwignicowych
- Uprawnienia spawalnicze: Bezpieczeństwo, różnorodność technik i ważność świadectw kwalifikacyjnych
- Uprawnienia UDT i TDT – jakie są różnice?
- Rodzaje wózków podnośnikowych
- Organizacja transportu wewnątrzzakładowego
- Organizacja transportu wewnątrzzakładowego
- Czym jest dokumentacja techniczno-ruchowa?
- Obowiązki konserwatora UTB - na czym polegają?
- Formy dozoru technicznego UTB
- Wciągnik a wciągarka UDT – czym się różnią?
- Od czego zależy nośność żurawia warsztatowego?
- Jaki dwuteownik wybrać na suwnicę?
- Jak obliczyć udźwig suwnicy?
- Palnik do podgrzewania - opracowanie prototypu
- Suwnice do tamborów suwnice do magazynu
- Jak zapobiegać przestojom suwnicy?
- Jak zapobiegać przestojom suwnicy?
- Projektowanie dźwignic
- Pomiary geometrii suwnic oraz torowisk
- Ocena stanu technicznego suwnicy
- Oprzyrządowanie spawalnicze - wprowadzenie
- Testy specjalistyczne elementów stalowych
- Transport poziomy - rozwiązania transportu bliskiego
- Resurs UTB - najczęstsze pytania
- Torowiska dźwignic cz. IV - elastyczny system mocowania szyn GANTRAIL
- Suwnice kolumnowe, suwnice do magazynu
- Automatyzacja procesów technologicznych - rozwiązania specjalne
- Transport kręgów i zwojów
- Suwnice Cz. V - suwnice technologiczne
- Wózki podnośnikowe Cz. I
- Jak dobrać platformę transportową? Typy urządzeń i ich funkcjonalność
- Żurawie wieżowe - naprawa i modernizacja
- Żurawie warsztatowe Cz. I. - konstrukcja i podział
- Resurs dźwignic - nowe przepisy
- Platformy transportowe
- Suwnice Cz. IV
- Zmiany w normie ISO 9001:2015
- Suwnice Cz. III
- Suwnice Cz. II
- Suwnice Cz. I
- NOWOŚĆ! Seria 1 elementów elastycznego mocowania szyn GANTRAIL
- Dopuszczenie urządzeń transportu bliskiego do eksploatacji - wymagania
- Przegląd systemów sterowania maszyn Cz. V
- Przegląd systemów sterowania maszyn Cz. IV
- Transport - każdemu bliski Cz. IX
- Torowiska dźwignic Cz. III
- Transport - każdemu bliski Cz. VIII
- Umowa ADR - nowelizacja przepisów 2015 Cz. II
- Umowa ADR - nowelizacja przepisów 2015 Cz. I
- Wyposażenie stanowiska spawalniczego Cz. II
- Modernizacja i naprawa jezdni dźwignic Cz. I
- Transport - każdemu bliski Cz. VII
- Chroń zdrowie na budowie Cz. III
- Chroń zdrowie na budowie Cz. II
- Wyposażenie stanowiska spawalniczego Cz. I
- Transport - każdemu bliski Cz. VI
- Chroń zdrowie na budowie Cz. I
- Transport nienormatywny Cz. III
- Transport nienormatywny Cz. II
- Transport nienormatywny Cz. I
- Torowiska dźwignic Cz. II
- Transport - każdemu bliski Cz. V
- Torowiska dźwignic Cz. I
- Zawód spawacz - życie z iskrą Cz. IV
- Zawód spawacz - życie z iskrą Cz. III
- Transport - każdemu bliski Cz. IV
- Elektromagnesy - czy przyciągają Twoją uwagę? Cz. VII
- Przetwornice częstotliwości w napędach mechanizmów suwnic Cz. II
- Transport - każdemu bliski Cz. III
- Elektromagnesy - czy przyciągają Twoją uwagę? Cz. VI
- Zawód spawacz - życie z iskrą Cz. II
- Elektromagnesy - czy przyciągają Twoją uwagę? Cz. V
- Zawód spawacz - życie z iskrą Cz. I
- Zdejmowalne urządzenia chwytające
- Elektromagnesy - czy przyciągają Twoją uwagę? Cz. IV
- Spawalnictwo Cz. III
- Testy obciążeniowe urządzeń transportu bliskiego i osprzętu dźwignicowego Cz. II
- Testy obciążeniowe urządzeń transportu bliskiego i osprzętu dźwignicowego Cz. I
- Przegląd systemów sterowania maszyn Cz. III
- Elektromagnesy - czy przyciągają Twoją uwagę? Cz. III
- Zabudowa urządzeń dźwignicowych na obiektach budowlanych - cz. II
- Spawalnictwo Cz. II
- Zawiesia transportowe Cz. II
- Transport towarów niebezpiecznych Cz. I
- Transport towarów niebezpiecznych Cz. III
- Transport towarów niebezpiecznych Cz. II
- Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe cz. II
- Przedsiębiorstwo HAK Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
- Transport - każdemu bliski Cz. II
- Kosze na haku dźwignicy – do pracy i rozrywki ! Cz. V
- Kosze na haku dźwignicy – do pracy i rozrywki ! Cz. IV
- Kosze na haku dźwignicy – do pracy i rozrywki ! Cz. III
- Kosze na haku dźwignicy – do pracy i rozrywki ! Cz. II
- Kosze na haku dźwignicy – do pracy i rozrywki ! Cz. I
- Przegląd systemów sterowania maszyn – rys historyczny. Cz. II
- Elektromagnesy – najnowsze technologie Cz.II
- Elektromagnesy – czy przyciągają Twoją uwagę?
- Zawiesia transportowe Cz. I
- Spawalnictwo Cz. I
- Przetwornice częstotliwości w napędach suwnic cz. I
- Transport - każdemu bliski cz. I
- Przegląd systemów sterowania maszyn cz. I
- Zabudowa urządzeń dźwignicowych na obiektach budowlanych