Zawód spawacz - życie z iskrą
Cz. IV. Części odzieży ochronnej dla spawaczy

 

Dobór ubrania roboczego przeznaczonego do ochrony osobistej podczas wykonywania prac na stanowisku spawalniczym uzależniony jest od rodzaju wykonywanych prac oraz stosowanych narzędzi i materiałów. Zestaw ochronny zazwyczaj składa się z kilku podstawowych elementów.  


Rys. 1. Wyposażenie ochronne spawacza [1] 

Ubranie robocze

Robocze ubranie ochronne dla spawacza ma formę bluzy i spodni bądź pełnego kombinezonu. Wykonane jest z materiałów wzmocnionych, o określonym stopniu odporności na ogień oraz innych ochronach dostosowanych do specyfiki procesu spawania. Przystosowuje się je również do intensywności i warunków pracy.Fartuch ochronnyFartuch ochronny przeznaczony jest do ochrony przodu i boków tułowia oraz częściowo nóg podczas czynności spawalniczych wykonywanych w pozycji siedzącej lub stojącej. Jego przeznaczeniem jest ochrona przed opadającymi iskrami, drobnymi rozpryskami stopionego metalu, krótkim działaniem płomienia, ciepłem czy promieniowaniem pochodzącym z łuku spawalniczego. Wykonany jest najczęściej ze skóry bądź innego odpowiednio przygotowanego materiału lub tworzywa. 

Rękaw spawalniczy

Wykonane najczęściej ze skóry zszywanej niepalną nicią rękawy mocowane na rzemieniach służą spawaczowi do ochrony przedramienia, ramienia oraz barku. Zabezpieczają przed odpryskami stopionych metali, działaniem płomienia, kontaktem z gorącem oraz promieniowaniem pochodzącym z łuku spawalniczego. 

Zastosowanie ochronnego fartucha lub rękawa spawalniczego może czasem stanowić poważne ograniczenie ruchu dla spawacza, a czasem nawet doprowadzić do powstania sytuacji zagrażających życiu (np. w pracach na wysokościach, na konstrukcjach budowlanych, w ciasnych pomieszczeniach). Aby tego uniknąć, stosuje się ubrania robocze, które uwzględniają te aspekty w swojej konstrukcji oraz zastosowanych materiałach, a tym samym zabezpieczają spawacza równie dobrze jak fartuch i rękaw.

Rękawice

Rękawice przeznaczone do ochrony dłoni podczas czynności spawalniczych. Wykonywane są  najczęściej z szytych niepalnymi nićmi skór chromowych o wyprawie termoodpornej (skóry bydlęce i świńskie) oraz wyposażone w impregnowaną niepalnie podszewkę. Najczęściej stosowaną wersją są rękawice 5-palcowe, zdarzają się jednak również 3-palcowe. Niektóre modele wyposaża się we wkładki termoizolacyjne, chroniące ręce przed promieniowaniem cieplnym.

Poza ochroną rąk i przegubów przed gorącem, iskrami i odpryskami, rękawice spawalnicze maja również za zadanie chronić dłoń i przegub przed czynnikami mechanicznymi, takimi jak przekłucia czy otarcia. Stopień ochrony jest różny w zależności od klasy rękawic, czyli ich przeznaczenia. Rękawice spawalnicze typu A spełniają wyższe wymogi w zakresie ochrony termicznej, jednakże kosztem manualności. Rękawice typu B spełniają niższy poziom wymagań i tym samym pozwalają na swobodniejsze ruchy, a więc przeznaczone są do prac wymagających większej zręczności.

Obuwie robocze  

Większość modeli obuwia dla spawaczy to obuwie, które samodzielnie zapewnia ochronę przed dużymi lub drobnymi rozpryskami stopionego metalu. Typowe obuwie dla spawacza występuje najczęściej w dwóch wersjach – z tzw. „getrami”, czyli nakładkami opinającymi spodnie w części łydkowej lub bez tego dodatku. Ochrona przed poparzeniem to jednak nie wszystko, w przypadku obuwia uwzględnia się bowiem również występujące w branży metalurgicznej i spawalnictwie zagrożenie odniesienia urazów mechanicznych w rezultacie uderzenia bądź upadku ciężkiego przedmiotu. Aby je zminimalizować obuwie wyposaża się w tzw. podnoski zabezpieczające palce przed uderzeniem. Dodatkowo spotyka się również zabezpieczenia w postaci elementów ochraniających górną część śródstopia przed zmiażdżeniem lub skaleczeniem. 

Maska spawalnicza

Środki ochrony oczu i twarzy są w spawalnictwie dostosowywane do specyfiki wykonywanych czynności. Do najczęściej stosowanych należą trzy rodzaje osłon:
- tarcze spawalnicze – ochraniają twarz, oczy i szyję pracownika, jednakże ograniczają jego ruchy ze względu na konieczność trzymania maski w ręce, co uniemożliwia np. podtrzymanie spawanego przedmiotu,
- kaptury spawalnicze – osłony te stosowane są najczęściej w miejscach trudno dostępnych oraz wymagających zmiennego ustawiania głowy i ciała,
- przyłbice spawalnicze (hełmy) – osłony całkowicie chroniące głowę, używane głównie w procesach technologicznych wymagających długotrwałego, intensywnego spawania w warunkach dużego natężenia przepływu gazu.

W warunkach, w których jest utrudnione i niewystarczające usuwanie powstających podczas spawania pyłów i gazów, stosuje się tzw. respiratory spawalnicze lub różne ich modyfikacje. Urządzenia te oczyszczają powietrze i podają je do maski spawalniczej w okolice ust i nosa spawacza.  

Ochronniki słuchu

W zakresie ochrony słuchu stosuje się w spawalnictwie różne dostępne rozwiązania, zależnie od natężenia występującego hałasu. Mogą to być zarówno proste zatyczki,  jak i aktywne ochronniki w formie nauszników, uruchamiające się w momencie pojawienia się większego hałasu. 

Literatura:

[1] Dokumentacja wewnętrzna przedsiębiorstwa HAK